5.แร่ทังสเตน
ทังสเตนหรือวุลแฟรม ( W ) เป็นโลหะสีเทาเงิน
นำความร้อนและไฟฟ้าดีมาก ซึ่งมีจุหลอมเหลวสูงถึง 3410 องศาเซลเซียสความหนาแน่น
19.3 กรัม/ลูกบาศก์เซนติเมตร
โลหะทังสเตนจะไม่พบในรูปอิสระในธรรมชาติ แต่จะพบในรูปของสินแร่วุลแฟรมไมต์ (Fe,Mn)WO4
และซีไรต์ (CaWO4)
5.1.แร่วุลแฟไมต์เป็นคำที่มาจากภาษาเยอรมันดั้งเดิม เฟอร์เบอไรท์ (Ferberite)เป็นวุลแฟรมชนิที่มีเหล็กสูงมาก สูตรเคมี FeWO4 วุลแฟรมไมท์ (Wolframite)เป็นวุลแฟรมชนิดมีเหล็กและแมงกานีส สูตรเคมี Fe Mn (WO4) เฮอบเนอไรท์(Huebnerite)เป็นวุลแฟรมชนิดที่มีแมงกานีสสูงมาก สูตรเคมี MnWO4
ลักษณะเด่น และวิธีตรวจ
ละลายในกรดเกลือHCl สังเกตดูสีของแร่ รอยแยกแนวเรียบแนวเดียวและมีความวาวกึ่งโลหะเป็นแร่หนักมากตึงมือ เป็นข้อแตกต่างกับแร่อื่น หรือทดสอบโดยตอกทุบให้แตกเป็นเม็ด เล็ก ๆ เศษเล็ก ๆ ของแร่จะติดแม่เหล็กตรงบริเวณส่วนปลาย ๆ หรือขอบแม่เหล็กขนาดเล็กในกรดกษัตริย์ (กรดเกลือผสมกรดดินประสิวส่วนเท่า ๆ กัน) แรง ๆ จะได้สีเหลืองของผงกรดทังสติก (H2WO4)สีเหลืองจัดหลอมตัวขั้นที่ 3-4ได้โลหะกลมแม่เหล็กดูดติด เผาในเปลวงไฟเพิ่มออกซเจนกับโซเดียมคาร์บอเนตจะให้เม็ดลูกปัดสีเขียว ปนน้ำเงิน
5.1.แร่วุลแฟไมต์เป็นคำที่มาจากภาษาเยอรมันดั้งเดิม เฟอร์เบอไรท์ (Ferberite)เป็นวุลแฟรมชนิที่มีเหล็กสูงมาก สูตรเคมี FeWO4 วุลแฟรมไมท์ (Wolframite)เป็นวุลแฟรมชนิดมีเหล็กและแมงกานีส สูตรเคมี Fe Mn (WO4) เฮอบเนอไรท์(Huebnerite)เป็นวุลแฟรมชนิดที่มีแมงกานีสสูงมาก สูตรเคมี MnWO4
ลักษณะเด่น และวิธีตรวจ
ละลายในกรดเกลือHCl สังเกตดูสีของแร่ รอยแยกแนวเรียบแนวเดียวและมีความวาวกึ่งโลหะเป็นแร่หนักมากตึงมือ เป็นข้อแตกต่างกับแร่อื่น หรือทดสอบโดยตอกทุบให้แตกเป็นเม็ด เล็ก ๆ เศษเล็ก ๆ ของแร่จะติดแม่เหล็กตรงบริเวณส่วนปลาย ๆ หรือขอบแม่เหล็กขนาดเล็กในกรดกษัตริย์ (กรดเกลือผสมกรดดินประสิวส่วนเท่า ๆ กัน) แรง ๆ จะได้สีเหลืองของผงกรดทังสติก (H2WO4)สีเหลืองจัดหลอมตัวขั้นที่ 3-4ได้โลหะกลมแม่เหล็กดูดติด เผาในเปลวงไฟเพิ่มออกซเจนกับโซเดียมคาร์บอเนตจะให้เม็ดลูกปัดสีเขียว ปนน้ำเงิน
การกำเนิด
พบเกิดในสายแร่เปกมาไทท์ หรือเกิดในสายแร่ควอทซ์ ชนิดอุณหภูมิสูงซึ่งเป็นสายแร่ที่ตัดผ่านในหินแกรนิตหรือหินชั้นก้ได้ มักจะพบเกิดร่วมกับแร่ดีบุก ชีไลท์อาร์เซโนไพไรท์ ไพไรท์ กาลีนา และสฟาเลอไรท์
พบเกิดในสายแร่เปกมาไทท์ หรือเกิดในสายแร่ควอทซ์ ชนิดอุณหภูมิสูงซึ่งเป็นสายแร่ที่ตัดผ่านในหินแกรนิตหรือหินชั้นก้ได้ มักจะพบเกิดร่วมกับแร่ดีบุก ชีไลท์อาร์เซโนไพไรท์ ไพไรท์ กาลีนา และสฟาเลอไรท์
แหล่ง
ประเทศไทยมักพบเกิดร่วมกับแร่ดีบุกทั่ว ๆ ไป พบเป็นแหล่งแร่ใหญ่ในบริเวณหมู่เหมืองแม่ลามา อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน เขาศูน อ.ฉวาง จ.นครศรีธรรมราช คลองศก จ.สุราษฎร์ธานี นอกจากนี้ก็มีที่ จ.เชียงราย เชียงใหม่ กาญจนบุรี ประจวบคีรีขันธ์ พังงา ระนอง ฯลฯ
ประเทศไทยมักพบเกิดร่วมกับแร่ดีบุกทั่ว ๆ ไป พบเป็นแหล่งแร่ใหญ่ในบริเวณหมู่เหมืองแม่ลามา อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน เขาศูน อ.ฉวาง จ.นครศรีธรรมราช คลองศก จ.สุราษฎร์ธานี นอกจากนี้ก็มีที่ จ.เชียงราย เชียงใหม่ กาญจนบุรี ประจวบคีรีขันธ์ พังงา ระนอง ฯลฯ
ประโยชน์
เป็นสินแร่ทังสเตนที่สำคัยอันดับหนึ่ง โหะทังสเตนใช้ทำไส้หลอดไฟฟ้า ผสมเหล็กให้มีความแข็งแกร่ง เพื่อใช้ทำอุปกรณ์เครื่องจักรกล เช่น ทำเกราะ มีด มีดโกน หัวเจาะ ตะไบและใบเลื่อย
เป็นสินแร่ทังสเตนที่สำคัยอันดับหนึ่ง โหะทังสเตนใช้ทำไส้หลอดไฟฟ้า ผสมเหล็กให้มีความแข็งแกร่ง เพื่อใช้ทำอุปกรณ์เครื่องจักรกล เช่น ทำเกราะ มีด มีดโกน หัวเจาะ ตะไบและใบเลื่อย
5.2.แร่ซีไลต์
คุณสมบัติทางฟิสิกส์
รูปผลึกระบบเตตตระโกนาล รูปผลึกคล้ายปิระมิดประกบกันสองด้าน อาจพบเกิด เป็นแบบมวลเมล็ด เนื้ออัดกันแน่น หรือ มีเนื้อแน่น ความแข็ง 4.5 – 5 ความถ่วงจำเพาะ 5.9 - 6.1ความวาวคล้ายแก้วจนถึงคล้ายเพชร มีสีขาว เหลือง ขาวอมเหลือง เขียว น้ำตาล น้ำตาลอมแดง เนื้อแร่โปร่งแสง เรืองแสงภายใต้รังสีเหนือม่วง (ultra violet)
คุณสมบัติทางเคมี
สูตรเคมี CaWO4 มี CaO 19.4%, WO3 80.6%อาจมีโมลิบเดนั่มปะปนหรือแทนที่บางส่วนของทังสเตนอยู่ด้วย ละลายในกรดเกลือหรือกรดดินประสิวได้ตะกอนสีเหลือง ๆ ซึ่งละลายในแอมโมเนียเมื่อหยดกรดกำมะถันลงไปในน้ำยานั้น จะมีตะกอนขาวตก
ลักษณะเด่นและวิธีตรวจ
สังเกตมีความแข็งไม่มากขีดกระจกไม่เข้า เป็นแร่ที่มีความวาวอโลหะแบบแก้วหรือคล้ายเพชรและหนัก ทำปฏิกิริยากับกรดเกลือในแผ่นสังกะสีให้สีน้ำเงินนวลอ่อน ๆ ตรวจการเรืองแสงจะเห็นเป็นสีฟ้าอ่อน ๆ จะมีสีเปลี่ยนจากฟ้าอ่อน ๆ ไปเป็นสีขาวจนกระทั่งเหลืองมากขึ้น ถ้ามีเปอร์เซนต์ของโมลิบดินั่ม(Mo) มากขึ้น ข้อควรระวังคือ ชีไลท์ตามปกติจะเรืองแสงให้สีเหมือนกับแร่สังกะสีชนิดไฮโดรซิงไคท์
การกำเนิด
พบในสายแร่เปกมาไทท์ ในสายแร่ควอทซ์ชนิดอุณหภูมิสูง เกิดร่วมกับแร่ดีบุก วุลแฟรม อาร์เซโนไพไรท์ เป็นต้น พบเกิดในบริเวณแถบสัมผัส โดยเฉพาะบริเวณโซนสัมผัสของหินแกรนิตและหินปูน มีโอกาสที่จะพบแหล่งชีไลท์ใหญ่ ๆ ได้มาก บางครั้งอาจพบเกิดสะสมตัวอยู่ในท้องห้วย (Stream deposit) ซึ่งสะสมตัวอยู่ไม่ห่างไกลจากต้นกำเนิดนัก
ในประเทศไทยพบเป็นแหล่งแร่ใหญ่บริเวณแถบสัมผัสของหินแกรนิตและหินปูน มีหินทราย และฟิลไลท์ แทรกอยู่เล็กน้อยบริเวณดอยหมอก อ.เวียงป่าเป้า จ.เชียงราย นอกจากนี้ก็มีพบที่เบริเวณหมู่เหมืองแม่ลามาและใกล้เคียง อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน อ.ท่าสองยาง จ.ตาก และ อ.อมก๋อย จ.เชียงใหม่ ตามลำดับ พบบ้างประปรายในบริเวณ อ.ห้างฉัตร จ.ลำปาง ภาคใต้พบที่เหมืองทวด อ.นาสาร จ.สุราฎร์ะานี แหล่งดีบุก-ชีไลท์ อ.เบตง จ.ยะลาต่างประเทศพบเกิดร่วมกับแร่ดีบุกในโบฮีเมีย แซกโซนี และคอร์นวอล นิวเซาท์เวลศ์ และควีนส์แลนด์ ในสหรัฐอเมริกา เช่น ที่ ซานเบอร์นาดิโอ แคลิฟอร์เนีย ฯลฯ
ประโยชน์
เป็นสินแร่ทังสเตน เช่นเดียวกับวุลแฟรมไมท์
รูปผลึกระบบเตตตระโกนาล รูปผลึกคล้ายปิระมิดประกบกันสองด้าน อาจพบเกิด เป็นแบบมวลเมล็ด เนื้ออัดกันแน่น หรือ มีเนื้อแน่น ความแข็ง 4.5 – 5 ความถ่วงจำเพาะ 5.9 - 6.1ความวาวคล้ายแก้วจนถึงคล้ายเพชร มีสีขาว เหลือง ขาวอมเหลือง เขียว น้ำตาล น้ำตาลอมแดง เนื้อแร่โปร่งแสง เรืองแสงภายใต้รังสีเหนือม่วง (ultra violet)
คุณสมบัติทางเคมี
สูตรเคมี CaWO4 มี CaO 19.4%, WO3 80.6%อาจมีโมลิบเดนั่มปะปนหรือแทนที่บางส่วนของทังสเตนอยู่ด้วย ละลายในกรดเกลือหรือกรดดินประสิวได้ตะกอนสีเหลือง ๆ ซึ่งละลายในแอมโมเนียเมื่อหยดกรดกำมะถันลงไปในน้ำยานั้น จะมีตะกอนขาวตก
ลักษณะเด่นและวิธีตรวจ
สังเกตมีความแข็งไม่มากขีดกระจกไม่เข้า เป็นแร่ที่มีความวาวอโลหะแบบแก้วหรือคล้ายเพชรและหนัก ทำปฏิกิริยากับกรดเกลือในแผ่นสังกะสีให้สีน้ำเงินนวลอ่อน ๆ ตรวจการเรืองแสงจะเห็นเป็นสีฟ้าอ่อน ๆ จะมีสีเปลี่ยนจากฟ้าอ่อน ๆ ไปเป็นสีขาวจนกระทั่งเหลืองมากขึ้น ถ้ามีเปอร์เซนต์ของโมลิบดินั่ม(Mo) มากขึ้น ข้อควรระวังคือ ชีไลท์ตามปกติจะเรืองแสงให้สีเหมือนกับแร่สังกะสีชนิดไฮโดรซิงไคท์
การกำเนิด
พบในสายแร่เปกมาไทท์ ในสายแร่ควอทซ์ชนิดอุณหภูมิสูง เกิดร่วมกับแร่ดีบุก วุลแฟรม อาร์เซโนไพไรท์ เป็นต้น พบเกิดในบริเวณแถบสัมผัส โดยเฉพาะบริเวณโซนสัมผัสของหินแกรนิตและหินปูน มีโอกาสที่จะพบแหล่งชีไลท์ใหญ่ ๆ ได้มาก บางครั้งอาจพบเกิดสะสมตัวอยู่ในท้องห้วย (Stream deposit) ซึ่งสะสมตัวอยู่ไม่ห่างไกลจากต้นกำเนิดนัก
ในประเทศไทยพบเป็นแหล่งแร่ใหญ่บริเวณแถบสัมผัสของหินแกรนิตและหินปูน มีหินทราย และฟิลไลท์ แทรกอยู่เล็กน้อยบริเวณดอยหมอก อ.เวียงป่าเป้า จ.เชียงราย นอกจากนี้ก็มีพบที่เบริเวณหมู่เหมืองแม่ลามาและใกล้เคียง อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน อ.ท่าสองยาง จ.ตาก และ อ.อมก๋อย จ.เชียงใหม่ ตามลำดับ พบบ้างประปรายในบริเวณ อ.ห้างฉัตร จ.ลำปาง ภาคใต้พบที่เหมืองทวด อ.นาสาร จ.สุราฎร์ะานี แหล่งดีบุก-ชีไลท์ อ.เบตง จ.ยะลาต่างประเทศพบเกิดร่วมกับแร่ดีบุกในโบฮีเมีย แซกโซนี และคอร์นวอล นิวเซาท์เวลศ์ และควีนส์แลนด์ ในสหรัฐอเมริกา เช่น ที่ ซานเบอร์นาดิโอ แคลิฟอร์เนีย ฯลฯ
ประโยชน์
เป็นสินแร่ทังสเตน เช่นเดียวกับวุลแฟรมไมท์
ถ้าจะนำเข้าแร่ทังสเตนนอกจากศุลกากรต้องขออนุญาตหน่วยงานไหนบ้างคับ
ตอบลบ